ÇIRALI 'SÖZLERİMİZİ TUTTUK'

FRT TV’de canlı olarak yayınlanan Gündem Analiz Programı’nın bu hafta ki konuğu Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Osman Çıralı oldu. Programda Necati Kanbur’un sorularını yanıtlayan Çıralı 4 yıl boyunca yaptıkları çalışmaları anlattı.
Yaklaşık 2 buçuk saat süren programdan birçok konuda açıklamalarda bulunan Osman Çıralı “2 yıldır her anlamda sıkıntılı günler yaşadık. İş hayatımızda ve sosyal hayatımızda tüm dengeleri alt üst eden küresel salgının etkilerini üzerimizden atamamışken; ekonomide, Rusya-Ukrayna savaşının da körüklediği eşi benzeri olmayan krizlerle dolu bir dönemden geçiyoruz. 
Üreticilerimizin maliyetleri arttı, tüketicimizin alım gücü düştü. Paramızın değeri her geçen gün azalıyor. Sonuçta iş dünyası olarak da vatandaş olarak da yükümüz her geçen gün daha da artıyor. En kötüsü de belirsizlik nedeniyle önümüzü göremiyoruz. Ve yüksek enflasyon sorunu çözülmedikçe bu sorunlar bitecek gibi de görünmüyor. Bölge olarak, tüm bu belirsiz ortamda turizmden kaynaklı gelirler düşünüldüğünde şanslı olmamıza rağmen hemen yanı başımızda yaşanan savaş nedeniyle turizm sezonuyla ilgili belirsizliğimiz de kaygılarımızı artmasına neden oluyor. 
Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası olarak, tüm bu süreçte, Meclisimiz, meslek komitelerimiz ve Yönetim Kurulumuz ile üyelerimize en iyi şekilde hiçbir aksama olmadan hizmet vermenin gayreti içindeyiz. 
Üyelerimizin bu zorlu ve belirsiz süreçten en az zararla çıkabilmesi için, yaşanan sorunları ve beklentilerini alıyoruz. Üyelerimizin sorun, talep ve önerileri anında üst kuruluşumuz TOBB aracılığıyla ilgili kurum, kuruluşlara ve Bakanlıklara iletiyoruz. 
Üyelerimize ve bölgemize en iyi şekilde hizmet için göreve gelir gelmez 3 amaç belirledik. Fethiye ve Seydikemer’in ticari kapasitesinin geliştirilmesi, üyelerimizin gelişiminin ve memnuniyetinin arttırılması ve kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi olarak özetleyebileceğim bu 3 amaç kapsamında çalışmalar yaptık.
Bu dönemde Fethiye’nin şanslı yönü de oldu. Fethiye pandemi döneminde tercih edilen bir turizm beldesi oldu. Ayrıca inşaat sektörü çok hareketliydi. Çok inşaat yapıldı, oteller yenilendi. 
Bölgemiz ekonomisinin ve sektörlerimizin nabzını tutuyoruz. 
Hiç kuşkusuz turizm sezonunun iyi olması dış etkenlerden bağımsız değil. Ama her şeyin yolunda gitmesi durumunda yeni pazarlarda etkili tanıtım yapılmasına bağlı. 
Bölgemizin uluslararası alanda en iyi şekilde tanıtımı için turizm paydaşlarımızla gerek yüz yüze gerçekleştirilen fuarlarda gerekse sosyal medya ve dijital platformda etkili çalışmalar yürütüyoruz.  
Katıldığımız fuarlarda sadece deniz-kum-güneş ekseninde değil alternatif turizm potansiyelimizin ve coğrafi işaretli ürünlerimizin de tanıtımını da etkili şekilde yapıyoruz.    
Pandemi öncesinde yılda 3 milyon 300 bin turist ağırlayan İlimiz, geçen sezon sadece 1 milyon yabancı turist ağırladı. Pazar ülke bazında değerlendirdiğimizde geçen yıl bölgemize en fazla turist 256 bin 475 turist ile Ukrayna’dan geldi. Ukrayna’yı 241.339 kişi ile Rusya izledi. 
Belediyemiz ve Turizm Konseyi’ndeki paydaşlarımızla birlik beraberlik içinde katıldığımız fuarlar çok verimli geçti. Fuarlardaki bölgemize olan ilgi ve aldığımız geri dönüşler 2022 yılının bölgemiz turizmi açısından hareketli olacağının sinyallerini veriyor.
Katıldığımız fuarlarda alternatif turizm potansiyelimizin yanı sıra coğrafi işaretli ürünlerimizin de tanıtımını yaptık.  
Fuarların yanı sıra bölgemizi her mecrada tanıtıyoruz. Dijital tanıtım da çok önemli. Odamız, Fethiye Belediyesi ve YDA Dalaman ile birlikte dijital mecrada tanıtım için ciddi bir bütçe ayırdık. 
Yamaç paraşütü, Likya yürüyüş yolu, kültür turizmi, ekoturizm gibi çok sayıda değerlendirebileceğimiz potansiyelimiz var. 
Bizi izleyen konaklama sektöründeki işletmelerimize bir hatırlatmada bulunmak istiyorum; belediye belgeli tesisler 28 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla kalkıyor. Artık tek yetkili bakanlık olacak. Dolayısıyla belediye belgeli hizmet veren konaklama tesislerimizin son güne bırakmadan 28 Temmuz 2022 tarihine kadar Turizm Bakanlığı işletme belgesi alması gerekiyor. 
Geçen yıl 7 Haziran 2021 tarihi itibarıyla hizmete giren Babadağ Teleferik bölgemize her anlamda değer katmaya devam ediyor.  Babadağ Teleferik ile bölgemize gelen misafirlerimiz, artık Ölüdeniz manzarası eşliğinde 1700 rakımlı Babadağ’a çıkabiliyor. Babadağ Teleferik, sadece turizme mi katkı yapacak? Hayır, bölgemizin tanıtımına, eğitimine, gelişmesine katkı yapacak.  
Kısaca özetlediğim gibi Babadağ’ın işletilmesinden sağladığımız geliri yine bölgemiz için harcıyoruz. FTSO ve FGB olarak bizim burada tek amacımız bölgemizin hak ettiği geliri almasıdır. Bu konuda son sözü yargı söyleyecek. 
Babadağ’dan 2019 yılında 166 bin 813 kişi bu heyecanı deneyimlemişti. Ve bu rakam rekor olarak kayıtlara geçmişti. 2020 yılında pandemi yasakları nedeniyle uçuş sayısı 74 bin 247’ye düştü. 2021 yılında ise 167 bin kişi Babadağ’dan yamaç paraşütüyle bu eşsiz deneyimi yaşadı. Böylece 2021 yılında Babadağ’da tüm zamanların uçuş rekoru kırıldı. 
Uçuş rakamlarını ülkelere göre dağılımı ise şöyle: 63 bin 490 Türkiye, 21 bin 819 Rusya, 21 bin 191 Ukrayna. Bu ülkeleri İngiltere, Almanya ve Pakistan takip ediyor. 
Oda olarak üyelerimizin ticari hayatlarının gelişmesi amacıyla bölge ekonomisine yön verecek projeler hazırlıyoruz. Odamız tarafından son 4 yılda üyelerimizin ihtiyaçlarına cevap vermek ve bölgemizin gelişimine katkı sunmak amacıyla Seydikemer Tarıma Dayalı İhtisas Süt Organize Sanayi Bölgesi Projesi, Fethiye ve Seydikemer Küçük Sanayi Sitesi Fizibilite Etüdü Projesi, Fethiye Fuar Alanı ve Kongre Merkezi Fizibilite Raporu, “Fethiye Sualtı Tarih Parkı” Projesi, Hedef Dış Ticaret Projesi, Fethiye Dış Ticaret ile Büyüyor Projesi, “Eko-Turizmin Farkındayız” Eğitim ve Danışmanlık Projesi, Dijital Pazarlama ve Sosyal Medya Yönetimi Projesi, Fethiye’de Spor Turizmde Rekor Projesi olmak üzere toplam 9 proje hazırladık.
Coğrafi işaretli ürünlerin ekonomiye kazandırılması ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor.
Odamız, bölgemizin ilk coğrafi işaretli değeri Seydiler Kilimi’nin ardından çifte kavrulmuş Fethiye tahini ve Kaya İnciri’ne coğrafi işaretini aldık. Fethiye Belediyesi’nin aldığı Kaya Halısı ve Yeşilüzümlü Dastarı ile bölgemizin toplam 5 coğrafi işaretli ürünümüz var. Şimdi coğrafi işaretli ürünlerimizi markalaştırarak, ekonomiye kazandırma zamanı. 
Mesleki yeterlilik belgelendirme sınavları

Mesleki Yeterlilik Belgesi gerektiren mesleklerde sınav düzenliyor, başarılı olanları belgelendiriyoruz. 4 yılda 4 ayrı meslek için düzenlediğimiz sınavlara toplam 768 kişi katıldı.  FTSO üyesi ve çalışanlarından 31 kişi katıldı.
Göcek Koyları konusu bölgemiz açısından son derece önemli bir konu. Çünkü geleceğimiz söz konusu. Özel Çevre Koruma Bölgesi olan Göcek-Dalaman koylarında özellikle son dönemde artış gösteren özel sektöre devretme ve yapılaşma girişimlerini kaygıyla takip ediyoruz. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yapılan son ihaleler ve sonrasındaki işletme süreci kesinlikle kamu yararı taşımıyor. Son olarak bugün Turizm Konseyi toplantımızda konuyu ele aldık. Ve ihalelerle ilgili çok ciddi bir detay daha ortaya çıktı; Çevre Bakanlığı’nın ihalelerle ilgili sözleşmesinin 6’ncı maddesinde “Alanın imar planına göre ilave yapılaşmaya müsait olması durumunda idarenin izni ile yeni bedel ve şartlarla inşaat yapılabilir” gibi bir ifade var ki bu koylarda yapılaşmanın kapısını ardına kadar açıyor.  Bugün, Fethiye ve Dalaman Belediye başkanlarımız ve turizm konseyindeki paydaşlarımızla birlikte konunun her yönüyle ele alınması için önümüzdeki günlerde bir çalıştay toplanmasını kararlaştırdık. 
Doğanın, bize dedelerimizden kalan bir miras değil, torunlarımıza bırakacağımız bir emanet olduğu gerçeğini unutmamalıyız.  
1 Nisan 2018 tarihinde yapılan seçimde üyelerimizin güveni ve oylarıyla göreve geldik. 4 yıldır üyelerimize hizmet için özveriyle çalışıyoruz. Görev yaptığımız 4 yılda akla hayale gelmeyecek krizlerin yaşandığı bir dönemde, meslek komitelerimizi, meclisimiz, yönetim kurulumuz ile üyelerimize en iyi şekilde hizmet vermenin gayretinde olduk ve bu anlayışla çalışmaya devam ediyoruz.  
İlk verdiğimiz söz; Oda yönetiminde “ŞEFFAF ve tüm üyelerimize EŞİT mesafede olacağız” dedik… 
Görevi gelir gelmez, Odamızı açık ofis haline getirdik. Üyelerimize daha kaliteli, şeffaf, modern ve hızlı hizmet için Oda binamızı yeniledik, açık ofis haline getirdik. 
“Bütçe, yatırım, harcama ve seyahat raporlarını şeffaf bir şekilde düzenli olarak sunacağız ve bilgilendireceğiz. PAYLAŞIMCI ve HESAP VEREBİLEN olacağız.” Yine “Odamızın iştiraki olan FGB’nin çalışmalarını şeffaf hele getirerek, iştirakçimiz olan Güç Birliği şirketinin hesaplarını paylaşacağız.” dedik. 
Her ay Meclisimize üyelerimize, FGB ve Oda hesaplarımızı açıklıyoruz. Bu bizim için çok önemliydi; bu sözümüzü de yerine getirdik. 
Tüm hizmetlerimizi gerçekleştirirken şeffaf olduk, hesap verebilir olduk. 
“Sadece Yönetim Kurulu ile değil tüm üyelerimizin katılımı ile yönetilen bir ODA olacağız.” dedik.
Üyelerimizin, Odamızın whatsapp hattı, sosyal medya hesapları, web sitesi, mail tüm iletişim kanallarından gelen sorun, talep, istek ve çözüm önerilerini alıyoruz. Ayrıca benim telefonum 7/24 açık, isteyen herkes bana telefondan ulaşabiliyor, sorununu iletiyor.  
“Yerel yönetimler, resmi kurum ve kuruluşlar, sivil toplum örgütleri ile barışık olacağız, uyumlu çalışacağız” dedik.  GERÇEKLEŞTİRDİK. 
Turizm ve tarım başta olmak üzere bölgemiz ticaretinin, ekonomisinin tamamını ilgilendiren sorunlarla alakalı, çözüm odaklı çalışmaları hayata geçirdik. 4 yıldır, tüm kurum ve kuruluşlarla, paydaşlarımızla uyumlu şekilde çalışıyor, Fethiye ve Seydikemer’in sorunlarının çözümü için ortak hareket ediyoruz. 
“Meslek Komite başkanlarının da meclis toplantılarına katılımını sağlayarak, meclisin aldığı tüm kararları meslek komitesi üyeleriyle paylaşacağız” demiştik.  
Ama konuda bilmeden hata yapmışız. Mevzuata uygun değilmiş. Bu konuyu TOBB’a sorduk, ‘meslek komitesi başkanlarının hepsi toplantıya katılamaz oylama yapılırken sıkıntı yaşayabilirsiniz. Sadece ilgili meslek komitesini ilgilendiren bir konu görüşülürken meslek komitesi başkanı davet edilebilir.’ yanıtını aldık. Bunu da yapıyoruz, ilgili komite başkanımızı davet ediyoruz.  
“Odaya ödenen belge paraları düşürülecek, zorunlu belgeler dışında belge parası almayacağız” dedik.  GERÇEKLEŞTİRDİK. Odamızın tüm giderlerinde enflasyondan kaynaklı artışlar olmasına rağmen Oda aidatlarında artış yapmadık. 
“Faizde parası olan değil yeni fırsatlara yatırım yapan Oda olacağız” dedik. Bu sözümüzü de gerçekleştirdik. Yine Milli Eğitim Bakanlığı ile TOBB arasında 03.02.2022 tarihinde Ulusal Eğitime Katkı Protokolü kapsamında Oda olarak Fethiye’mize yeni bir okul kazandıracağız. 
Milli Eğitim Bakanlığı, TOBB ve TOBB ETÜ arasında imzalanan Mesleki Eğitim İş Birliği Protokolü kapsamında Mustafa Kemal Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Odamızın proje okulu olacak.  
“Burs olacak öğrenciler KOMİSYON tarafından belirlenecek” dedik. YAPTIK.  Gerçek ihtiyaç sahibi öğrenciler oluşturduğumuz komisyon tarafından belirleniyor. Dolayısıyla gerçek ihtiyaç sahibi hak eden öğrencilerimize burs veriyoruz. 
“Üyelerimizin ihtiyaç duydukları çözüm ve desteklere KOBİ ÇÖZÜM MERKEZİ ile ulaşmasını sağlayacağız” dedik. 
Söz verdiğimiz gibi 2 personel istihdam ederek, üyelerimizin ve girişimci adaylarının doğru bilgi ve desteğe en kısa şekilde ulaşmasını sağladık. 4 yılda toplam 1300 kişiye danışmanlık hizmeti verdik. 
“İhtisas mermer, tarım, hayvancılık organize sanayi bölgesi kurulması ve su ürünlerinin geliştirilmesi için her türlü girişimde bulunacağız” demiştik. 
Yeri dahi belli olmayan Seydikemer Tarıma Dayalı İhtisas Süt Organize Sanayi Bölgesi Projesi’ni hızlandırdık. Mermer OSB için ön araştırma yaptık, ama firmaların istediği büyüklükte yeterli arazi bulunması mümkün değil. 
Ticareti geliştirmek adına tüm STK’lar ve kurumlarla Fethiye’de festival ve panayır hayata geçirme çalışmaları yapacağız” dedik. 
Uluslararası Fethiye Spor Festivali (Sporfest), Fethiye Klasik Müzik Festivali, Dostluk ve Barış Festivali’ne destek verdik. Yeşilüzümlü Kuzugöbeği Mantarı Festivali’ne destek vereceğiz. 
“Uluslararası ticareti geliştirmek adına Kardeş Oda projeleri geliştireceğiz.” demiştik. 

Makedonya Türkiye Ticaret Odası (MATTO) ile kardeş oda ve işbirliği protokolü imzaladık. Ayrıca Hırvatistan İstanbul Başkonsolosu iki ülke ilişkilerinin geliştirilmesi amacıyla Hırvatistan’dan bir ticaret odasıyla ‘kardeş oda’ protokolü imzalanması konusunda görüş birliğine vardık. Süreç devam ediyor. Diğer taraftan yurt içinde de Adana Ticaret Odası ile kardeş oda görüşmelerimiz devam ediyor. 
“Eğitimlerimize katılacak olan üyelerden her hangi bir ücret almayacağız” demiştik. Bu sözümüzü de yerine getirdik. 
Odamız Meslek komitesi, meclis ve yönetim kurulu üyelerimiz ile BİRLİK VE BERABERLİK RUHUNU canlandıracağız. Üyeler sadece seçim öncesi, aidat ödemelerinde veya belge onaylarında hatırlanmayacak.” dedik. GERÇEKLEŞTİRDİK. 
“Fethiyespor ve bütün spor dallarındaki takımlarımızın her zaman destekçisi olacağız” dedik. YAPTIK. 
“Fuarlara katılım Odamız tarafından karşılanacak. Oda olarak Bölgemiz için önemli olan sektörler için fuar organizasyonlarının gerçekleştirilmesinde en büyük destekçi olacağız” dedik. 

“Yurtdışı vize alımında Odada destek birimi oluşturulacak” demiştik.
Odamızda Yunanistan vizesi hizmetini 15 Haziran 2019 tarihinden itibaren vermeye başladık. Yoğun ilgi gören bu hizmetimiz kapsamında 2019 yılında toplam 205 kişi başvuruda bulundu. Bu hizmetimizle üyelerimiz ve Fethiyeliler Yunanistan vizesi almak için İzmir’e ya da Marmaris’e gitmek zorunda kalmadan Odamızdan mobil biyometri aracılığıyla başvuruda bulunup vize alabildi. 
Verdiğimiz sözlerin pandemi nedeniyle yapamadıklarımız hariç hepsini yerine getirdik.  
Evet, doğrudur, 2018 yılında aday olduğumda “bir dönem için adayım” demiştim. Çünkü o tarihte ben ticareti bırakmak, emekli olmak istiyordum onun için böyle bir açıklama yaptım. Ama Allah nasip etti ticareti bırakmadım, hatta yeni bir ticari faaliyetimiz daha oldu. 
Yeri gelmişken, Yönetim Kurulu ve Meclis üyesi arkadaşlarıma 4 yıllık süreçte uyumlu çalışmaları,  güven ve desteklerinden dolayı teşekkür ediyorum.
Ve unutmadan bir teşekkürüm daha var; tüm bu saydığım hizmetleri özveriyle çalışan Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası personeli ile birlikte gerçekleştirdik. Pandemi süreci de dahil olmak üzere, gece gündüz demeden birlikte çalıştığımız tüm personelimize sizin aracılığınızla teşekkür ediyorum. 
Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası olarak, birlik ve beraberlik içinde, yerel ve bölgesel paydaşlarımızla uyum içinde çalışarak üyelerimize ve bölgemize hizmet etmeye devam edeceğiz. 
Son olarak; önümüzdeki Ramazan Bayramı’nın bölgemiz için verimli olmasını ve 2022 turizm sezonunun bol kazançlar getirmesini temenni ediyorum” dedi.